મદરેસા મામલે NCPCRનું સુપ્રીમ કોર્ટમાં સોગંદનામું, કહ્યું: શિક્ષણ માટે નથી હોતું યોગ્ય વાતાવરણ
નવી દિલ્હી: નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઓફ ચાઈલ્ડ રાઈટ્સ (NCPCR) એ અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટના 22 માર્ચના નિર્ણયને પડકારતી અરજી પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં સોગંદનામું દાખલ કર્યું. વાસ્તવમાં, હાઈકોર્ટે ‘યુપી બોર્ડ ઓફ મદરેસા એજ્યુકેશન એક્ટ 2004’ને રદ્દ કરી દીધો હતો. આ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો છે.
મદરેસામાં બાળકોને આપવામાં આવતું શિક્ષણ પૂરતું નથી
NCPCRનું કહેવું છે કે મદરેસામાં બાળકોને આપવામાં આવતું શિક્ષણ વ્યાપક નથી અને તેથી તે રાઈટ ટુ એજ્યુકેશન એક્ટ (RTE એક્ટ), 2009ની જોગવાઈઓના વિરોધમાં છે. કમિશને વધુમાં કહ્યું છે કે મદરેસાઓમાં બાળકોને ઔપચારિક અને સારી ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ નથી મળી રહ્યું. મદરેસાઓ શિક્ષણ અધિકાર કાયદા હેઠળ પણ આવતા નથી, તેથી ત્યાંના બાળકો RTE કાયદા હેઠળના લાભો મેળવી શકતા નથી.
તંદુરસ્ત વાતાવરણ અને વિકાસની સારી તકોથી વંચિત
NCPCRએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે મદરેસામાં બાળકો માત્ર યોગ્ય શિક્ષણથી જ નહીં પરંતુ તંદુરસ્ત વાતાવરણ અને વિકાસની સારી તકોથી પણ વંચિત રહે છે. તેમને મધ્યાહન ભોજન, ગણવેશ અને પ્રશિક્ષિત શિક્ષકો જેવી સુવિધાઓ પણ નથી મળતી. મદરેસાઓમાં ઘણા શિક્ષકો છે, જેમની નિમણૂક કુરાન અને ધાર્મિક ગ્રંથોના જ્ઞાનના આધારે કરવામાં આવે છે. તેઓએ પોતે શિક્ષક બનવા માટે જરૂરી તાલીમ નથી લીધી હોતી.
બિન-મુસ્લિમોને પણ અપાય છે ઇસ્લામિક ધાર્મિક શિક્ષણ
સોગંદનામાંમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આવી સંસ્થાઓ બિન-મુસ્લિમોને પણ ઇસ્લામિક ધાર્મિક શિક્ષણ પ્રદાન કરી રહી છે, જે ભારતના બંધારણની કલમ 28 (3)નું ઉલ્લંઘન છે. મદરેસામાં શિક્ષણ મેળવનાર બાળક શાળામાં ભણાવવામાં આવતા અભ્યાસક્રમના મૂળભૂત જ્ઞાનથી વંચિત રહેશે.”
આયોગે કહ્યું કે મદરેસાઓ ન માત્ર શિક્ષણનું અસંતોષકારક અને અપૂરતું મોડલ પ્રદાન કરે છે, પરંતુ તેમની કામ કરવાની રીતો પણ મનસ્વી છે જેમાં શિક્ષણ અધિકાર અધિનિયમ, 2009ની કલમ 29 હેઠળ નિર્ધારિત અભ્યાસક્રમ અને મૂલ્યાંકન પ્રક્રિયાનો સંપૂર્ણ અભાવ છે.
શું છે સમગ્ર મામલો?
22 માર્ચે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની લખનઉ ખંડપીઠે યુપી બોર્ડ ઓફ મદરેસા એજ્યુકેશન એક્ટ 2004ને ગેરબંધારણીય જાહેર કર્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ અધિનિયમ ધર્મનિરપેક્ષતાના સિદ્ધાંતનું ઉલ્લંઘન કરે છે એટલે કે તે તેની વિરુદ્ધ છે. જ્યારે બિનસાંપ્રદાયિકતા એ બંધારણના મૂળભૂત માળખાનો એક ભાગ છે. કોર્ટે રાજ્ય સરકારને મદરેસામાં ભણતા વિદ્યાર્થીઓને મૂળભૂત શિક્ષણ પ્રણાલીમાં તાત્કાલિક સમાવી લેવાનો આદેશ આપ્યો હતો. સરકારને એ પણ સુનિશ્ચિત કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો કે 6 થી 14 વર્ષની વયના બાળકો માન્ય સંસ્થાઓમાં પ્રવેશથી વંચિત ન રહે.
