મનમોહન સિંહની જિદ્દ, સરકારને દાવ પર લગાવી કરી હતી ભારત-US ન્યૂક્લિયર ડિલ
Manmohan Singh Passed Away: પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહનું ગુરુવારે 92 વર્ષની વયે અવસાન થયું છે. મનમોહન સિંહ ભારતીય રાજકારણની એક એવી કડી છે, જેમના વિના કદાચ ભારતનું ચિત્ર આજે જે છે તે ન હોત. 1991માં દેશમાં કરવામાં આવેલા આર્થિક સુધારાનો શ્રેય તેમને નાણામંત્રી તરીકે આપવામાં આવે છે. આ સિવાય જ્યારે તેઓ પીએમ બન્યા ત્યારે તેમને ખૂબ જ નબળા વડાપ્રધાન માનવામાં આવતા હતા. પરંતુ જ્યારે ભારત-અમેરિકા પરમાણુ કરારની વાત આવી ત્યારે પીએમ મનમોહન સિંહે પોતાનું કડક વલણ બતાવ્યું હતું, જેણે સમગ્ર વિશ્વમાં આશ્ચર્યનું વાતાવરણ સર્જ્યું હતું.
‘નબળા’ ગણાતા મનમોહન સિંહે કેવી રીતે આશ્ચર્યજનક સુગમતા દર્શાવી અને તે જ સમયે ભારત-અમેરિકા પરમાણુ કરારને સીલ કરવા માટે કડક વલણ દાખવ્યું, તે રાષ્ટ્રીય હિતમાં લેવાયેલા નિર્ણયોનું સમગ્ર વિશ્વ માટે ઉદાહરણ છે. ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેનો પરમાણુ કરાર ભારત પર લાદવામાં આવેલા પરમાણુ પ્રતિબંધોને સમાપ્ત કરવા માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ હતું. જેના માટે મનમોહન સિંહે પોતાના બંને રાજકીય હરીફોને હરાવ્યા હતા. ભારતના વડાપ્રધાન તરીકે તેમણે એવા નિર્ણયો લીધા જેણે દેશના ઈતિહાસની દિશા બદલી નાંખી હતી.
આ પણ વાંચોઃ ‘રિફોર્મ મેન’ મનમોહન સિંહની સંસદમાં 33 લાંબી ઇનિંગ પૂર્ણ, જાણો તેમની રાજનૈતિક સફર
‘તેમને દેશના સૌથી નબળા પીએમ માનવામાં આવતા હતા’
સૌમ્ય અને પ્રોફેસર મનમોહન સિંહને દેશના સૌથી નબળા વડાપ્રધાન માનવામાં આવતા હતા. તેમણે રાજકીય સ્થાપનાની અંદરની લોબીઓ અને દુશ્મનોને અવગણ્યા અને દ્વિપક્ષીય સંબંધોને નવા સ્તરે લઈ જઈ યુએસ સાથે ઐતિહાસિક પરમાણુ કરાર કર્યો હતો. ઉલ્લેખનીય છે કે, તે સમયે મનમોહન સિંહની સરકાર ડાબેરી પક્ષોના સમર્થન પર નિર્ભર હતી. જેમણે અમેરિકા સાથેના પરમાણુ કરારનો સખત વિરોધ કર્યો હતો. મનમોહન સિંહની ડાબેરીઓ સાથેની મુશ્કેલીઓ ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે પ્રકાશ કરાતે હરકિશન સિંહ સુરજિતને CPI(M)ના જનરલ સેક્રેટરી તરીકે બદલી નાંખ્યા હતા.
આ પણ વાંચોઃ આર્થિક ઉદારીકરણ, આધાર અને RTIમાં મહત્વનો રોલ… મનમોહન સિંહના નામે આ ઉપલબ્ધિઓ
સુરજીત અને પશ્ચિમ બંગાળના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી
જ્યોતિ બસુ બંનેએ મનમોહન સિંઘ 2004માં વડાપ્રધાન બને તો તેમને તેમના સમર્થનની વારંવાર ખાતરી આપી હતી. તેઓ કહેતા હતા કે, જ્યાં સુધી કોંગ્રેસ કોમન મિનિમમ પ્રોગ્રામનું પાલન કરશે, ત્યાં સુધી તેમને તેમની સાથે કોઈ સમસ્યા નથી. સુરજીત સીપીઆઈ(એમ)ના નેતૃત્વમાંથી હટી ગયા પછી કરાત વડાપ્રધાનના પક્ષમાં કાંટો બની ગયા હતા. જ્યારે કરાતની જાહેર છબી વૈચારિક રીતે અડગ અને કઠિન વાટાઘાટકારની હતી. ખાનગીમાં તે નમ્ર અને સજ્જન વ્યક્તિ હતા. જો કે, ભારતીયોએ સ્વીકાર્યું કે ભારત-અમેરિકા પરમાણુ કરાર ભારતને અમેરિકાની નજીક લાવ્યા હતા.
