કેરળના ભૂસ્ખલન પાછળનું ચોંકાવનારું કારણ, વાંચો રિસર્ચ રિપોર્ટ
Wayanad Landslides: મંગળવારે કેરળના વાયનાડ જિલ્લાના પહાડી વિસ્તારોમાં ભારે વરસાદને કારણે થયેલા ભૂસ્ખલનમાં ઓછામાં ઓછા 123 લોકોનાં મોત થયા છે. જ્યારે 128 અન્ય ઘાયલ થયા છે. ઘણાં લોકો કાટમાળ નીચે દટાયા હોવાની આશંકા છે.
ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ISRO)ના નેશનલ રિમોટ સેન્સિંગ સેન્ટર દ્વારા ગયા વર્ષે જાહેર કરાયેલા ભૂસ્ખલનના નકશા અનુસાર, દેશના ત્રીસ સૌથી વધુ ભૂસ્ખલન-સંભવિત જિલ્લાઓમાંથી 10 કેરળમાં છે. જેમાં વાયનાડ 13મા સ્થાને છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, પશ્ચિમ ઘાટ અને કોંકણ હિલ્સ (તમિલનાડુ, કેરળ, કર્ણાટક, ગોવા અને મહારાષ્ટ્ર)માં 0.09 મિલિયન ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તાર ભૂસ્ખલનના જોખમમાં છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ખૂબ જ વધારે વસ્તીને કારણે ખાસ કરીને કેરળમાં પશ્ચિમ ઘાટના રહેવાસીઓના ઘરોની ગીચતા વધુ મહત્વપૂર્ણ છે.
સ્પ્રિંગર દ્વારા પ્રકાશિત અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે, કેરળના તમામ ભૂસ્ખલન-સંભવિત કેન્દ્રો પશ્ચિમ ઘાટ ક્ષેત્ર અને ઇડુક્કી, એર્નાકુલમ, કોટ્ટાયમ, વાયનાડ, કોઝિકોડ અને મલપ્પુરમ જિલ્લાઓમાં કેન્દ્રિત છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે, કેરળમાં કુલ ભૂસ્ખલનમાંથી 59 ટકા વાવેતર વિસ્તારોમાં થયા છે.
વાયનાડમાં ઘટી રહેલા વન કવર પર 2022માં પણ એક અભ્યાસ હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે, 1950 અને 2018ની વચ્ચે જિલ્લામાં 62 ટકા જંગલો ગાયબ થઈ ગયા હતા. ઈન્ટરનેશનલ જર્નલ ઓફ એન્વાયરમેન્ટલ એન્ડ પબ્લિક હેલ્થમાં પ્રકાશિત થયેલા રિસર્ચમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, વાયનાડના કુલ વિસ્તારનો લગભગ 85 ટકા વિસ્તાર 1950ના દાયકામાં વન કવર હતો. વૈજ્ઞાનિકોના મતે હવામાન પરિવર્તનના કારણે પશ્ચિમ ઘાટમાં ભૂસ્ખલનની શક્યતા વધી રહી છે. તે વિશ્વના જૈવવિવિધતાના આઠ સૌથી ગરમ સ્થળોમાંનું એક છે.
આ પણ વાંચોઃ વાયનાડ ભૂસ્ખલનમાં મૃત્યુઆંક 143, IMD એલર્ટ બાદ કેરળમાં શાળા, કોલેજો બંધ
કોચીન યુનિવર્સિટી ઓફ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી (CUSAT)ના એડવાન્સ્ડ સેન્ટર ફોર એટમોસ્ફેરિક રડાર રિસર્ચના ડિરેક્ટર એસ. અભિલાષે કહ્યું કે, અરબી સમુદ્રના ગરમ થવાને કારણે ઠંડા વાદળો રચાઈ રહ્યા છે. તેના કારણે કેરળમાં ટૂંકા ગાળામાં ભારે વરસાદ થઈ રહ્યો છે અને ભૂસ્ખલનની શક્યતા વધી રહી છે. તેમણે કહ્યું કે, અમારા સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે, દક્ષિણ-પૂર્વ અરબી સમુદ્ર ગરમ થઈ રહ્યો છે, જેના કારણે કેરળ સહિત આ ક્ષેત્રમાં વાતાવરણ અસ્થિર બન્યું છે. વાતાવરણની આ અસ્થિરતા ઘેરા વાદળો રચવા દે છે. અગાઉ મેંગલોરમાં ઉત્તર કોંકણ પટ્ટામાં આવો વરસાદ સામાન્ય હતો.
